مقالات
مقدمه
وقتی صحبت از قهوه می‌شود، بیشتر افراد به موضوعاتی مثل کشور مبدا، نوع فرآوری (شسته یا طبیعی) یا میزان رُست (لایت، مدیوم، دارک) توجه می‌کنند. اما یکی از معیارهای مهمی که اغلب نادیده گرفته می‌شود، اندازه دانه قهوه یا همان اسکرین (Screen Size) است.
اگر تا به حال روی بسته‌بندی قهوه عباراتی مثل Screen 18 یا Screen 15 دیده‌اید، شاید برایتان سؤال شده باشد این اعداد چه مفهومی دارند و چه تأثیری بر کیفیت و طعم فنجان نهایی شما می‌گذارند.
در این مقاله که برای شما در Coffeeirani آماده کرده‌ایم، به طور جامع بررسی می‌کنیم:
اسکرین قهوه دقیقاً چیست؟
چگونه اندازه‌گیری و دسته‌بندی می‌شود؟
چه تأثیری بر رست و دم‌آوری دارد؟
آیا دانه‌های بزرگ‌تر همیشه بهتر هستند؟
و نکات کاربردی هنگام خرید قهوه بر اساس سایز دانه.
اسکرین قهوه چیست؟
کلمه‌ی Screen به غربال یا الک‌هایی اشاره دارد که در مرحله‌ی سورتینگ (Sorting) برای دسته‌بندی دانه‌های قهوه استفاده می‌شوند. این غربال‌ها سوراخ‌هایی با اندازه‌های استاندارد دارند و هر سوراخ بر اساس اینچ تعریف شده است.
به عنوان مثال:
Screen 18 یعنی دانه‌ها از سوراخ‌هایی با قطر ۱۸/۶۴ اینچ عبور می‌کنند.
Screen 15 یعنی اندازه سوراخ ۱۵/۶۴ اینچ است.
هرچه عدد بزرگ‌تر باشد، دانه قهوه درشت‌تر است.
چرا طبقه‌بندی سایز اهمیت دارد؟
اندازه دانه فقط یک ویژگی ظاهری نیست؛ بلکه به چند دلیل اساسی مهم است:
1. یکنواختی در رست (Roasting):
وقتی همه دانه‌ها تقریباً هم‌اندازه باشند، حرارت یکنواخت‌تری دریافت می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود طعم نهایی متعادل‌تر و پیش‌بینی‌پذیرتر باشد.
2. کنترل در دم‌آوری (Brewing):
آسیاب و استخراج رابطه مستقیم با اندازه و چگالی دانه دارند. دانه‌های بزرگ‌تر معمولاً سخت‌تر آسیاب می‌شوند و به استخراج متفاوتی نیاز دارند.
3. استانداردسازی بازار:
در معاملات جهانی قهوه، سایز دانه به عنوان یکی از شاخص‌های کیفیت در نظر گرفته می‌شود. دانه‌های درشت‌تر معمولاً بازارپسندتر و گران‌تر هستند.
4. زیبایی و تجربه کاربری:
بسته‌های قهوه با دانه‌های یکدست و درشت، برای بسیاری از مشتریان جذاب‌تر به نظر می‌رسند.
دسته‌بندی رایج سایز دانه قهوه
در صنعت قهوه، سایز دانه‌ها معمولاً از ۱۰ تا ۲۰ شماره‌گذاری می‌شود. اما رایج‌ترین دسته‌ها به این صورت هستند:
Screen 13–14 (Small): دانه‌های کوچک یا پی‌بری (Peaberry)
Screen 15–16 (Medium): متوسط، بیشتر در بازار عمومی
Screen 17–18 (Large): بزرگ، پرمصرف در قهوه‌های تخصصی
Screen 19+ (Extra Large): بسیار بزرگ و کمیاب، معمولاً به عنوان قهوه پرمیوم
تاثیر اندازه دانه بر رست
رست قهوه فرآیندی دقیق است. وقتی دانه‌ها هم‌اندازه باشند، واکنش‌های شیمیایی درون هر دانه هماهنگ‌تر انجام می‌شود.
دانه‌های کوچک‌تر: سریع‌تر حرارت می‌گیرند و اگر دقت نشود ممکن است بیش‌ازحد برشته شوند.
دانه‌های بزرگ‌تر: به زمان بیشتری نیاز دارند تا مرکز دانه حرارت ببیند.
مثال عملی
فرض کنید یک رُستر مخلوطی از Screen 13 و Screen 18 داشته باشد. دانه‌های کوچک‌تر زودتر به «کراک اول» می‌رسند، در حالی که دانه‌های بزرگ‌تر هنوز خام هستند. این تفاوت منجر به طعمی نامتوازن خواهد شد.
تاثیر اسکرین بر دم‌آوری
دم‌آوری قهوه تا حد زیادی وابسته به آسیاب است. وقتی دانه‌ها هم‌اندازه باشند:
ذرات آسیاب یکدست‌تر خواهند بود.
استخراج طعم متعادل‌تر صورت می‌گیرد.
اثر سایز بر طعم
دانه‌های کوچک (Screen 13–15): ممکن است طعم تندتر و کمی تلخ‌تر بدهند.
دانه‌های متوسط (Screen 16–17): تعادل خوبی دارند و برای اکثر روش‌ها مناسب‌اند.
دانه‌های بزرگ (Screen 18+): اغلب طعمی شفاف‌تر و پیچیده‌تر ارائه می‌دهند.
آیا دانه‌های بزرگ‌تر همیشه بهترند؟
این یک تصور رایج اما اشتباه است.
بزرگ‌تر بودن دانه همیشه به معنای کیفیت بالاتر نیست. عوامل دیگری مثل:
گونه گیاه (Arabica یا Robusta)
ارتفاع مزرعه
شرایط خاک و اقلیم
روش فرآوری (شسته، طبیعی، عسل)
تازگی رست
همگی نقش بسیار مهم‌تری در کیفیت دارند.
مثال
قهوه‌های کلمبیا اغلب دانه‌های درشت دارند و بازار جهانی به آن‌ها علاقه‌مند است. اما یک قهوه یمنی با دانه‌های ریز هم می‌تواند عطری بی‌نظیر و پروفایل طعمی پیچیده داشته باشد.
نقش اسکرین در خرید قهوه
هنگام خرید قهوه، به اسکرین به عنوان یکی از پارامترها نگاه کنید، نه تنها معیار کیفیت.
نکات کاربردی:
1. اگر تازه‌کار هستید، بیشتر به تازگی رست توجه کنید تا سایز دانه.
2. برای اسپرسو دانه‌های یکنواخت (Screen 16–18) توصیه می‌شوند.
3. برای فرنچ‌پرس یا پور-اور تفاوت اسکرین کمتر اهمیت دارد، اما باز هم یکدستی بهتر است.
4. اگر روی بسته‌بندی اسکرین درج شده، نشان‌دهنده‌ی دقت برند در دسته‌بندی است.
چطور اسکرین اندازه‌گیری می‌شود؟
فرآیند ساده است:
دانه‌ها روی غربال با سوراخ‌های استاندارد ریخته می‌شوند.
دانه‌هایی که عبور کنند یا بمانند، بر اساس سایز دسته‌بندی می‌شوند.
در کشورهای تولیدکننده، معمولاً چندین غربال پشت سر هم استفاده می‌شود تا دانه‌ها به‌طور کامل سورت شوند.
ارتباط اسکرین با مناطق کشت
ارتفاع مزرعه نقش مهمی در سایز دانه دارد:
دانه‌های رشد کرده در ارتفاعات بالاتر معمولاً چگال‌تر و کمی کوچک‌ترند، اما کیفیت بالاتری دارند.
در ارتفاعات پایین‌تر دانه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند اما همیشه کیفیت طعمی بهتری ندارند.
مثال
قهوه کنیا و اتیوپی اغلب با Screen 17–18 شناخته می‌شوند.
قهوه یمن یا هندوراس ممکن است کوچک‌تر باشد اما طعمی بی‌نظیر دارد.
سؤالات متداول (FAQ)
س: Screen 17 با Screen 18 چه فرقی دارند؟
پاسخ: تفاوت اندازه کمتر از یک میلی‌متر است. اما در رست و یکنواختی ممکن است اثر بگذارد.
س: آیا قهوه‌های تخصصی همیشه Screen بالا دارند؟
پاسخ: نه. بسیاری از قهوه‌های لایت‌رُست و تخصصی با دانه‌های متوسط ارائه می‌شوند.
س: برای دم‌آوری سرددم (Cold Brew) چه اسکرینی بهتر است؟
پاسخ: هر اسکرینی قابل استفاده است، اما یکنواختی دانه‌ها مهم‌تر از سایز آن‌هاست.
پیشنهادات تصویری و گرافیکی
عکس مقایسه دانه Screen 15 و Screen 18
نمودار طبقه‌بندی سایزها
تصویر غربالگری در مزرعه
CTA (دعوت به اقدام)
اگر می‌خواهید دانه‌هایی با یکنواختی بالا و کیفیت تضمین‌شده تجربه کنید، می‌توانید از فروشگاه Coffeeirani انواع قهوه با اسکرین‌های مختلف را بررسی و انتخاب کنید. همین حالا به بخش محصولات سر بزنید و دانه‌ی مناسب ذائقه خود را بیابید.
نتیجه‌گیری
اسکرین قهوه یکی از شاخص‌های مهم در دسته‌بندی دانه‌هاست. هرچند سایز به‌تنهایی کیفیت را مشخص نمی‌کند، اما بر یکنواختی رست، سهولت دم‌آوری و حتی تجربه بصری شما اثر می‌گذارد. با شناخت این مفهوم، خرید آگاهانه‌تری خواهید داشت و می‌توانید از فنجان قهوه خود لذت بیشتری ببرید.
خرید قهوه با اسکرین های مختلف
شما خریداران و مصرف کنندگان دانه های قهوه در ایران می توانید دانه مرغوب قهوه را به صورت آنلاین تهیه نمایید. جهت سفارش و کسب اطلاعات بیشتر لطفا از طریق کانالهای ارتباطی زیر با ما تماس حاصل بفرمایید.
شماره تماس : 09129780370 محمد مهرسام
اینستاگرام : mehrsam_coffee@
وب سایت : www.coffeeirani.ir
آدرس دفتر : خیابان امام ، میدان شورا ، پاساژ ثنا ، طبقه همکف واحد 23
شرکت بازرگانی عقاب سبز مهرسام عرضه کننده انواع دانه قهوه در ایران
خریدی مطمئن ،کیفیت بالا و پشتیبانی
حتی بعد از ارسال
قهوه را شرکتی ، ارزان و با ضمانت کیفیت و فروش بخرید
ارسال بار به تمامی نقاط ایران
امیدواریم از خواندن این مطلب لذت برده باشید، برای اطلاع دقیق و لحظه ای قیمت به روز دانه قهوه با ما تماس بگیرید و یا از صفحه قیمت روز قهوه (اینجا) دیدن نمایید، همچنین برای اطلاع کامل و جامع درباره دانه قهوه به صفحه مقالات (اینجا) ما مراجعه فرمایید و با نظرات و پیشنهادات خود مارا در این امر یاری نمایید