مقالات
میوه قهوه و شناخت کامل آن
میوه قهوه به شکل درختچه های کوچک هستند، که حدودا تا ارتفاع 3 الی 3/5 متر رشد می کنند. گاهی اوقات رشد این درختچه ها به 9 متر هم می رسد.
دانه های قهوه همان دانه های میوه ی گیلاسی شکل می باشد که coffee cherries نام دارد.
این میوه ابتدا رنگ سبز رنگی دارد و وقتی که به عمل می آید رنگ قرمز به خود می گیرد.
گیاه قهوه را اغلب در مناطق گرمسیر کشت می کنند، و بهترین منطقه برای رشد این گیاه مناطقی هستند که دارای آب و هوای گرم می باشد، چرا که این گیاه در برابر سرمای زیاد و برف نمی تواند از خود مقاومت زیادی نشان دهد و از بین می رود.
قهوه ایی که بعد از رُست آن ها را دَم می کنیم همان دانه های میوه قهوه هستند.
گیلاس قهوه از گیاه قهوه تولید می شود، و دانه ی قهوه یکی از اجزای داخلی گیلاس می باشد.
داخل هر میوه دو دانه وجود دارد که این دانه ها روبه رو هم قرار گرفته اند. دانه ها توسط پرده نازکی از هم جدا می شوند. هر دانه با پوسته کاغذی نازکی پوشیده شده است.
قهوه در نواحی گرمسیر رشد می کند ونیاز به باران فراوانی دارد. قهوه را آفات زیادی تهدید می کند. یکی از دلایلی که می تواند بر کیفیت این محصول اثر مخربی داشته باشد برداشت دیر محصول است.
اگر بخواهیم گیاه قهوه را بزاریم به طور طبیعی رشد کند ارتفاع این گیاه به 9 متر هم می رسد ولی تولید کنندگان به دلیل ذخیره انرژی گیاه به عمل برداشت ، آن را کوتاه و هَرَس می کنند. که این عمل سبب میشود محصول نهایی بهتری به دست آید.
هر درختچه با برگ های سبز پوشیده شده است، و گیلاس های قهوه میان این شاخه ها رشد می کنند.
برای بار دادن یک درخت به مدت 3 الی 4 سال زمان احتیاج است.
بر اساس تحقیقات و آمار انجمن ملی قهوه ی ایالات متحده آمریکا ، هر درخت سالیانه معمولا بین 4 تا 5 کیلوگرم گیلاس قهوه که از آن حدود 2 کیلوگرم دانه ی سبز قهوه تولید می کنند.
حتما این را می دانید که قهوه دارای گونه های مختلفی است و هر گونه خصوصیات خارق العاده خود را دارد.
فاکتورهایی که دانه های قهوه را ازهم متفاوت می سازد عبارت است از:
اندازه ، طعم ، اسیدیته ، عطر ، غلظت ، مقاومت در برابر بیماری قارچی و آفت ها
گیلاس قهوه
گیلاس قهوه از 4 قسمت تشکیل شده است. پوست گیلاس قهوه exocarp نامیده میشود.
قسمت رویی از دو قسمت پوست بیرونی outer skin و خمیر pulp تشکیل شده است که گوشت قهوه نام دارد.
گوشت قهوه خارجی ترین روکش میوه قهوه است که نخست دارای رنگ سبز است و به رنگ زرد و سپس به رنگ قرمز یا بنفش در می آید.و با دستگاه آسیاب تر از روی دانه ها جداسازی می شود که از آن برای کود استفاده می شود.
لایه سوم گیلاس قهوه پکتینpectin layer نام دارد. این لایه‌ها سرشار از شکر هستند و این شکر در پروسه‌ی تخمیر بسیار مهم تلقی میشود.
لایه چهارم ، پوست کاغذی parchment نام دارد.
دانه های قهوه به صورت جفت ، جفت به هم چسبیده اند و تنها یک لایه ی نازکی میان این دانه ها وجود دارد که آن ها را از هم جدا می سازد.
پوسته نقره ای silver skin توسط تابش نور خورشید یا دستگاه خشک کن از دانه جدا می شود تا بلاخره محصول نهایی یعنی به دانه قهوه ،که با نام علمی endosperm شناخته میشود می رسیم.
بعد از برداشت گیلاس ها باید فرآوری جدا کردن دانه های قهوه از داخل آن انجام شود.
در داخل هر گیلاس معمولا دو دانه ی قهوه سبز رنگ وجود دارد. که اصطلاحا قهوه خام نامیده می شود.
جالب است بدانید: امروزه از قهوه خام به عنوان قهوه سبز لاغری تبلیغ می شود.
دانه های سبز قهوه بسیار سخت می باشد و از طعم نامطلوب و عطری شبیه باقالا برخوردار است.
اجزای تشکیل دهنده میوه قهوه
پریکارپ :
یک لایه ی پارانشیم ، سبز ، زرد ( لوتئولین ) یا قرمز ( انتوسیانین )
مزوکارپ :
زنجیرهای پاکتینی ، هیدروژل، خشک شدن در روش خشک
اندرکارپ :
پوشانده دانه قهوه ، حد اندازه قهوه
اجزای تشکیل دهنده دانه قهوه
-
برش مرکزی
-
دانه
-
پوسته نقره ای
-
پوست
-
قسمت ژلاتینی
-
مغز گوشتی و شیرین
-
پوست خارجی
گونه های درخت قهوه
بیش از 75 نوع قهوه شناخته شده وجود دارد. تقریبا 70 درصد از تولید قهوه در جهان از گونه Coffea Aradbica است که معمولا عربیکا “Arabica” نامیده می شود.
Coffea Arabica اولین گونه کشت شده از درخت قهوه است و هنوز هم بیشترین رشد و کشت را دارد و بین مردم جهان طرفداران زیادی دارد. این به طور چشمگیری با کیفیت جامد به سایر قهوه های اصلی قهوه تجاری، کافیا کایفورا یا روبوستا برتر است.
Robusta، Coffea Canephora در حال حاضر تنها رقیب قابل توجهی در میان گونه های قهوه کشت شده به Coffea arabica است.
روبوستا حدود 30 درصد از قهوه جهان را تشکیل میدهد. این نوع از قهوه رشد کمتری نسبت به عربیکا دارد و شرایط کشت آن سخت تر است.
روبوستا، کافئین بالاتری نسبت به قهوه عربیکا دارد و تلخ مزه تر است.
این ماده به عنوان پایه ای برای مخلوط قهوه فوری و برای مخلوط های ارزان قیمت قهوه تجاری پیش از استفاده استفاده می شود. معمولا در قهوه های ایتالیایی حدود 20 درصد قهوه روبوستا وجود دارد.
بیماری ها و آفت های درخت قهوه
یکی از بیماری های شایع بین درختان قهوه، بیماری Hemileia Vastatrix است که اولین بار یک کشاورز برزیلی آن را در مزرعه خود کشف کرد و پس از مدت کوتاهی بین 70% مزارع برزیل شایع شد.
این بیماری که در دسته قارچ ها قرار گرفته، درختان قهوه زیادی را نابود کرده و میتوان گفت این قارچ اصلی ترین رقیب کشاورزان است.
یکی از علائمی که میتوانید متوجه آن شوید، تکه تکه شدن برگ ها و ایجاد حفره های زرد روی برگ می باشد.
قارچ قهوه می تواند تا حدی با استفاده از اسپری های قارچ کش به موقع در فصل های مرطوب کنترل شود. گیاهان در بعضی از مناطق به ارتفاعات بالاتر و خنک تر از 1800 تا 2100 متر (6000 تا 7000 فوت) منتقل شده اند، که قارچ زنگ زدگی آن را دشوار می سازد؛ اگرچه انتظار می رود گرم شدن کره زمین موجب گسترش بیماری به این مناطق شود. شواهدی وجود دارد که قهوه های سایه دار که به عنوان monocultures رشد نمی کنند، تا حدودی کمتر حساس هستند، چرا که فعالیت کشت محصولات کشاورزی در جنگل ها بسیار گسترش می یابد. علاوه بر این، انواع مقاومتی قهوه مثل Robusta (Coffea canefora) توسعه یافته است، اما قهوه های عربیکا بیشتر در معرض خطر ابتلا به این قارچ قرار دارند.
